Diyarbakır’ın coğrafi işaretli ürünlerle büyüyecek 

Bilindiği gibi 2000’li yıllardan sonra güvenilir gıda ürünlerine olan talep artmaktadır. Buna bağlı olarak ta tescilli coğrafi gıda ürünler cazibe merkezi haline gelmiştir. Bu duruma bağlı olarak yada bu durumla beraber tarihi ve kültürel turizminde bir parçası haline gelmiştir. Geldiğimiz bu dönemde artık kültür turizmi ile coğrafi gıda ürünleri aynı strateji temelinde ele alınmaktadır. 

Diyarbakır öznesinde Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi bu kapsamda oldukça zengindir. Kadim uygarlıkların başlangıç yeri olması ile coğrafya ve iklimsel özellikleri nedeniyle de coğrafi işaretli ürünler bakımından dünyanın en zengin bölgesidir denebilir. 

Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası olarak ta 2020 yılının ortasından itibaren ürünlerimizin tescil edilmesi için çalışmalarımızı başlattık ve ilk yıl için 64 tane başvuru da bulunduk. An itibari ile 44 tescilimiz oldu ve birkaç ay içinde tescilli ürün satımız 52 civarında olmasını bekliyoruz. 2022 yılında yapılacak başvurularımızın neler olabileceği noktasında kurumsal araştırma ve tartışmalarımız devam etmektedir. İlkbahar döneminde yeni başvurularımız olacaktır.  Birkaç yıl içinde tescilli ürün sayımız 100’ün üzerinde olabilir. Oda olarak, bu dönemde hangi ürünlerin ticarileşmesinin kolay ve mümkün olacağı yönünde de çalışmalarımız ve projelerimiz devam etmektedir. 

Ticarileşme ve bölge ve yerel ekonomiye katkısının artması amacıyla değişik projelerimizde olmaktadır. Mesela, şu anki tarihi hizmet binamızı gastronomi merkezi olarak projelendirdik. 2022 yılında ise birçok mutfağın yer alacağı ülkemizde de ilk örneği olacak bu merkez yakın zamanda hizmete alınacaktır. Özellikle örgülü peynir için üretim merkezlerinin uygun olan ilçelerimizde kurulması sağlanacaktır. Bu uygulamadan sonra bu yatırımlarımız diğer tescilli ürünler içinde geliştirilecektir. Aynı zamanda odamız, her yıl tarım ve gıda fuarları yapmaktadır, bu kapsamda birkaç yıldır tescilli ürünlerimiz sürekli tanıtılmakta ve ulusal fuarlarda da sergilenmektedir. Bu ve buna benzer projeler ile Diyarbakır coğrafi işaretli ürünler kapsamında tam anlamıyla büyüyecek ekonomiye yeni sektör ve iş kolları ile katkı sunacaktır. 

Kabul etmek gerekir ki, bu ürünlerin tescili elbette önemli olmakla beraber esas önemli olan bu ürünlerin ticarileşmedir. Yine, her tescilli ürünün ticarileşmesi mümkün olmayacaktır. Bazı ürünlerinde zaman alacaktır. Bunun farkında olmakla beraber büyük fırsatlar oluşturacak ürünlerde vardır. Örneğin, Diyarbakır Ciğer kebabı, kaburga dolması, ekşili dolma vb. ürünler mevcut durumda ticarileşmiş ve önemli bir pazarı ve bilinirliği vardır. Bu fırsatların hepsi değerlendirilecektir ve ticarileşme konusunda örnek projeler geliştirecek ve uygulayacağız. 

Tescilli ürünlerimiz artıkça elbette bu kapsamda kurumsal yapımızda da yeni oluşumlara gitmek zorunda kalıyoruz. Tescil edilen bu ürünlerin saha denetimlerinin zamanında yapılması, ürünlerin tescil şartlarına uygunluklarının değerlendirilmesi ve bunların raporlandırılması önemli süreçleri içermektedir. Bu nedenle, kurumsal yapımızda yeni prosesler ekleyerek önümüzdeki sürecin sorunsuz yaşanmasını amaçlıyoruz. 

Bir başka önemli konuda ulusal düzeyde yapılan bu tescillerin AB tescillerinin yapılmasıdır. Bu kapsamda ilk etapta belirlediğimiz iki ürün vardır. Bu ürünler, pirinç ve boğazkere üzümüdür.  Bunların müracaatı için teknik düzenlemeler ve çevriler tamamlanmıştır. TOBB ve TPE üzerinden yapılan ön değerlendirmeler neticesinde müracaatlar yapılacaktır. Önümüzdeki birkaç gün içinde AB tescil süreçleri de tamamlanmış olacaktır. 

Netice itibari ile coğrafi işaretli ürünlerimiz için odamız sürecin tamamı için bir strateji kurmuş ve aşama aşama süreci ilerletmektedir. Bu çalışmalarımıza yerel diğer aktörleri de aktif bir şekilde katarak yolumuza devam ediyoruz.

DTSO daha önce hizmet binası olarak kullandığı tarihi tescilli yapıyıKaracadağ Kalkınma Ajansı ve Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın desteği ile GastroİnovasyonMerkezi olarak işlevlendirecek. 

GastroİnovasyonMerkezi bünyesinde 2 adet uygulama ve eğitim mutfağı kurulacak. Mutfak sanatları ve yöresel lezzetler alanında eğitim programları, hobi atölyeleri ve deneyim atölyeleri düzenlenecek. Ayrıca eğitim programları ile de ilimizde yöresel mutfağın gelişmesi desteklenecek. 

Yerli ve yabancı turistler kente ait yöresel lezzetler ve ürünlerin tamamına Gastroİnovayson Merkezi’nde yer alacak. Hem tadım yapabilecekler hem de isterlerse üretimde yer alabilecekler. Bu şekilde kentin gastronomi alanında tanıtımı ve gastronomi rotasının oluşturulması sağlanmış olacak. Merkez ayrıca gastronomi alanında eğitim programları düzenleyecek, kente ait yöresel ürünlerin ticarileşmesi ve farklı pazarlara sunumu için eğitim, danışmanlık, tescil başvuruları gibi hizmetler de sunacak. Merkez bünyesinde yöresel lezzetlerin düzenli olarak sunulduğu bir restoran ve geçmişten bugüne ulaşan ve kent mutfağında önemli yer tutan mutfak ekipmanları, eserlerin, hikayelerin her türlü değerin sunulduğu sergi alanları yer alacak. Projenin hayata geçmesi ile kente gelen turistlerin ziyaret edebileceği bir mekan kurulmuş olacak.